Adaptasyon Canlılar İçin Neden Önemli?

Tüm canlılar yaşadıkları ortama uyum sağlayarak hayatta kalır. Adaptasyon; canlının belirli bir çevrede hayatta kalma şansını artıran kalıtsal özelliklerin tamamıdır. Canlılar  bu kalıtsal özelliklere sahip olduğunda çevreye uyum sağlamış  olur. Adapte olan canlıların hayatta kalma şansının artmasının yanı sıra türün yok olma ihtimali de azalmış olur. Adaptasyon doğal seçilimin sonucudur. Daha iyi anlaşılabilmesi açısından doğal seçilimden bahsedelim. Çevre koşulları değiştiğinde değişen koşullara uyum sağlayanların yaşamaya devam etmesi diğerlerinin yok olmasına doğal seçilim denir. Doğal seçilim sonucu çevrelerine yeterince adapte  olamayan canlılar  bulundukları ortamdan elenir.

Örneğin Çöl tilkilerinin kulak, burun ve kuyruğu kısa olup, vücut yüzeyi geniştir. Terleme ile ısı kaybı fazladır.

Çöl Tilkisi Fotoğraf Kaynağı: biyologlar.com

Kaktüs bitkisinin yaprakları suyu daha iyi tutabilmek için diken şeklini almıştır. Bu sayede su kaybını azaltarak çöl ortamında yaşayabilmesi ortama uyum sağladığını gösterir. Nemli bölgelerde yetişen nilüfer çiçeğinin terleme ile su kaybını artırmak için geniş yapraklı olması adaptasyondur.

Kaktüs ve Nilüfer Çiçeği Fotoğraf Kaynağı: eokultv.com

Canlıların türlerinin kalıtımlarını gelecek nesillere aktarılmasında oldukça önemli bir rol oynayan adaptasyon yapısal, davranışsal ya da fizyolojik olabilir. Yapısal adaptasyon için  örnek olarak; deri rengi, vücut şekli, vücut örtüsü verilebilir. Davranışsal adaptasyon için fototropizma (Bitkilerin ışığa doğru gösterdiği yönelme hareketidir) örnek verilebilir.  Fizyolojik adaptasyon için  örnek olarak sümük salgılamak, terleme ile fazla ısıyı uzaklaştırmak verilebilir. Sonuç olarak adaptasyon türlerin yaşam alanlarında başarılı olmasını, hayatta kalmasını sağlayan kalıtsal değişiklerdir. Bu uyum canlının hem yaşamını devam ettirmesinde hem de çeşitlenmesinde önemlidir.

Seda TOKGÖZ

Bilfen Çayyolu Liseleri Biyoloji öğretmeni. Biyoloji dersini sevdiren öğretmen. 2010 yılında Gazi Üniversitesi Biyoloji Bölümünden mezun oldum. 2014 yılında Gazi Üniversitesi Mikrobiyoloji alanında yüksek lisansımı tamamladım.

Bunlar da ilginizi çekebilir...