DNA Kolyesi (Tüpteki Genler)

DNA’nın kimyasal yapısı

DNA (deoksiribonükleik asit) bütün canlı organizmaların hücrelerinde bulunan ve canlıya ait genetik özellikleri taşıyan yönetici moleküldür. DNA’nın yapısında birbirine dolanmış şekilde iki zincir bulunur. DNA’nın ikili sarmal yapısındaki her bir zincir nükleotit adı verilen birimlerinden oluşur. Nükleotidlerin yapısında beş tane karbon içeren şeker (deoksiriboz), fosfat grubu ve azotlu organik bazlar (Adenin, Timin, Guanin ve Sitozin) bulunur.Adenin ve guanin iki halkaya sahip pürin sınıfı azotlu bazlardır. Timin ve sitozin tek halkaya sahip pirimidin sınıfı azotlu bazlardır.

DNA’yı oluşturan nükleotidler şeker ve fosfat grupları arasındaki kimyasal bağlar ile birbirine bağlanır. Azotlu organik baz ve şeker arasında glikozit bağ, şeker ve fosfat arasında ester bağ bulunur. DNA’nın yapısındaki iki zincir, bazlar arasındaki hidrojen bağları ile birbirine tutunur. Adenin ve timin arasında ikili hidrojen bağı vardır. Guanin ve sitozin arasında üçlü hidrojen bağı vardır.

Resim 1: bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/dnanin-kimyasal-yapisi

DNA izolasyonu

Bazı kimyasal maddeler ve enzimler ile DNA’nın normalde bulunduğu hücreden, ortamdan uzaklaştırılması işlemine DNA izolasyonu denir.

DNA izolasyonu temelde 3 aşamadan meydana gelir.

1. Hücrelerin parçalanması.

2.DNA-protein kompleksinin çözülmesi ve diğer moleküllerden ayrılması.

3.DNA’nın çöktürülmesi.

DNA izolasyonu günümüzde gen klonlama, adli tıp, DNA parmak izi, evrimsel ilişkilerin araştırılması, hastalıkların teşhisinde kullanılmaktadır.

Resim 2: acikders.ankara.edu.tr