Protein Sentezi

Protein sentezi tüm canlılarda ortak olarak gerçekleşen bir olaydır. Protein sentezi sırasında genetik bilgi akışı DNA ‘ dan RNA ‘ ya , RNA ‘ dan proteine doğru  gerçekleşir.  Santral dogmanın  transkripsiyon ve  translasyon aşamalarını kapsar.

Transkripsiyon , DNA nın iki zincirinden ,  kalıp zincirin kullanılarak RNA sentezlenmesidir. DNA  ‘ nın  protein sentezi için şifre veren geninde   , iki zincir  arasındaki hidrojen bağları RNA Polimeraz enzimi tarafından yıkılır. Yine RNA Polimeraz enzimi tarafından kalıp zincirdeki nükleotidlerin karşısına uygun RNA nükleotidleri getirilir. Nükleotidler uzayan m RNA zincirin 3’ ucuna fosfodiester bağı ile eklenir. DNA üzerindeki sonlandırıcı diziye gelen  RNA polimeraz enzimi  DNA ‘ dan ayrılır ve m RNA serbest bırakılır.  

Translasyon , m RNA üzerindeki kodonların tercüme edilerek polipeptit sentezi yapılmasıdır. m RNA ribozomun küçük alt birimine bağlanır , başlama kodonuna karşılık gelen t RNA metionin aminoasitini ribozoma getirir . Kodon – antikodon eşleşmesi yapılır ve  ribozomun büyük alt birimi küçük alt birime bağlanır. Ribozom ve   m RNA  birbirine göre hareket eder , ikinci kodona uygun  antikodon taşıyan t RNA kendisine  uygun  aminoasiti sitoplazmadan alarak  ribozoma getirir ve  uzayan polipeptit  zincirine ekler. Bu sırada iki aminoasit arasında peptit bağı kurulur  ve peptit bağı kurulumunda  r RNA görev alır.  Bu olaylar  m RNA da bulunan kodonların tümü okununcaya  kadar devam eder. m RNA üzerinde durdurucu kodonlara  gelindiğinde , durdurucu kodonlara  uygun t RNA bulunmadığından sonlandırıcı protein bu kodonlara bağlanır ve sentezlenen polipeptid ribozomdan ayrılır.

Özlem BAYRAK

Ankara Çayyolu Bilfen Liseleri Biyoloji Zümre Başkanı

Bunlar da ilginizi çekebilir...